| Co może powodować zaćmę |
| Czynniki, które powodują zaćmę Zaćma, będąca jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia wzroku u osób dorosłych, rozwija się na skutek stopniowego zmętnienia soczewki oka, co prowadzi do osłabienia ostrości widzenia. Chociaż proces ten jest w dużej mierze związany z naturalnym starzeniem się organizmu, istnieje szereg czynników ryzyka, które mogą przyspieszyć jej rozwój lub wpłynąć na wcześniejsze wystąpienie zmian w strukturze soczewki. Wpływ na to mogą mieć zarówno czynniki środowiskowe, jak i zdrowotne, które powodują stres oksydacyjny, zaburzają metabolizm soczewki lub sprzyjają przewlekłym stanom zapalnym oka. Ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV), palenie tytoniu, cukrzyca, długotrwałe stosowanie leków steroidowych, a także urazy mechaniczne oka, stanowią kluczowe sytuacje ryzykowne, które należy uwzględniać w profilaktyce zaćmy. Nie można jednak zapominać również i o tym, że wykonywanie takich zawodów jak spawacz czy elektryk bez odpowiedniego zabezpieczenia wzroku, również może przyczynić się do rozwoju zaćmy. Wypadki z udziałem ostrego światła – np. porażenie piorunem, pożar czy wybuch spowodowany zwarciem elektrycznym – także są realnym zagrożeniem, jeśli chodzi o nasz wzrok i również mogą one spowodować zaćmę. Zrozumienie mechanizmów stojących za tymi czynnikami oraz ich wpływu na tkankę oka jest istotne dla rozwoju strategii zapobiegania oraz dla edukacji pacjentów, zwłaszcza tych narażonych na wieloletnie działanie czynników sprzyjających chorobie. Przyczyny powstawania zaćmy można podzielić na endogenne i egzogenne, związane z wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami oddziałującymi na organizm. Wśród czynników endogennych główną rolę odgrywają zmiany związane z wiekiem, kiedy to naturalne procesy starzenia prowadzą do kumulacji uszkodzeń oksydacyjnych w soczewce, co skutkuje denaturacją białek i zmętnieniem struktury. Do innych przyczyn endogennych zalicza się również predyspozycje genetyczne, wrodzone choroby metaboliczne, takie jak galaktozemia, oraz zaburzenia endokrynologiczne, w tym cukrzycę, która przyspiesza zmiany degeneracyjne soczewki. Egzogenne przyczyny powstawania zaćmy obejmują czynniki środowiskowe, takie jak długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, które powoduje uszkodzenia komórek soczewki, a także przewlekłe przyjmowanie leków steroidowych, które wpływają na metabolizm białek soczewki. Do przyczyn egzogennych zalicza się również urazy mechaniczne oka oraz narażenie na toksyczne substancje chemiczne, które mogą prowadzić do zmian degeneracyjnych i przyspieszać rozwój zaćmy. |